(Nhà báo-Nhà thơ NGUYỄN LÂM CÚC)
*************************************************
NHỮNG DÒNG LỤC BÁT`PHÓNG ĐÃNG.
Monday, 24th September 2012
hungboston.vnweblogs.com
NLC
Đây là lần thứ hai tôi đọc câu
thơ táo tợn, thách thức “xỉa” vào đời sống vợ chồng, một lĩnh vực mà
biên độ nhạy cảm là xa tận chân trời.
Lần thứ nhất đó là câu thơ “ Em có bỏ chồng về với tôi không?” của nhà thơ Đồng Đức Bốn. Lần này là nguyên một bài tứ tuyệt mà ngay cái tựa đề đã gây sức ép cho một nửa loài người “ Bên biển nhớ vợ…người” của anh Nguyễn Hùng: “Biển buồn nhớ vợ…người ta/ Tiếc ngàn hải lý bơi qua bán cầu/ Nhậu chiều uống chậm say mau/ Thương con cá lội chảo dầu réo sôi”
Cả hai tác giả đều là những
nhà thơ viết Lục Bát giỏi. Người yêu thơ Việt Nam ít nhiều đều biết đến
những bài Lục Bát mềm mại, êm đềm mang hình bóng cây tre, bến nước, con
đò, dòng sông của miền quê Việt Nam của nhà thơ Đồng Đức Bốn. Riêng nhà
thơ Nguyễn Hùng, tôi đồ rằng anh chỉ phổ biến thơ mình qua blog của
riêng anh và còn ít người thích thơ biết đến những bài Lục Bát của anh,
nhất là Lục Bát Tứ Tuyệt dù rằng Anh có nét thơ lạ lùng: Lục Bát Phóng
đãng:
Tháp Nhạn
“Tháp đội trên đầu Linga/ Chờ con Nhạn mái Ta Bà về chơi/ Trời xanh thăm thẳm miền trời/ Chân Hời uể oải, mắt Hời xa xăm”.
Ôi, Maria
Thế gian đâu thiếu sinh linh/ Chưa từng ân ái- Thụ tinh nỗi gì? Chim chưa hót nắng xuân thì/ Màng trinh chưa bục- Mắc gì chịu ơn!”
Tháp Nhạn
“Tháp đội trên đầu Linga/ Chờ con Nhạn mái Ta Bà về chơi/ Trời xanh thăm thẳm miền trời/ Chân Hời uể oải, mắt Hời xa xăm”.
Ôi, Maria
Thế gian đâu thiếu sinh linh/ Chưa từng ân ái- Thụ tinh nỗi gì? Chim chưa hót nắng xuân thì/ Màng trinh chưa bục- Mắc gì chịu ơn!”
Tôi đọc thơ của anh Nguyễn Hùng tại
blog hung boston/Vnweblogs ở những ngày đầu anh vừa mở blog, nhưng phải
đến loạt 31 bài tứ tuyệt Lục Bát Ký Sự thì bị thuyết phục hoàn toàn.
Viếng Kim Cang Tự
“Đò tham chở mất tiếng chuông
Sang ngang tiếng mõ đâm buồn ngẩn ngơ
Níu tay La Hán đòi thơ
Thơ khua lóc cóc có chờ nỗi không?”
Song Kiều Đối Ẩm
“ Việt kiều khóc với Thúy Kiều
Chúng mình chung cánh đò chiều sang ngang
Nàng…đĩ thõa, ta…điếm đàng
Tay chèo boải hoải xóm làng ngó lơ”
Tôi rất ghét phải thanh minh về tác giả
vì cho rằng thích thơ và nói về thơ không liên quan gì đến đời sống của
người mần thơ, nhưng hôm nay tôi buộc phải có những dòng về anh Nguyễn
Hùng mà theo như anh ấy tự gọi là Hùng Boston. Tôi không biết gì về anh
Hùng ngoài một điều do anh thông tin ở blog đó là anh đang định cư tại
Mỹ. Tôi tin những dòng này có thể trấn an được tôi và…vv
Với tôi, thơ hay không cần
cố nhớ, đọc xong những câu thơ đó bám tâm trí dai nhách như ăn vạ. Hôm
vừa rồi, tôi đọc com trong blog nhà văn Trần Nhương, Ông trả lời một
comment khác thành hai câu thơ hay tuyệt: “Gió gì gọi gió Phương Nam/ Để trai xứ Bắc lòng tràn Cửu Long”. Tôi
bị 31 bài Lục Bát của anh Nguyễn Hùng đeo bám kiểu này, chúng ‘giày vò”
tôi theo một cách nào đó, càng lúc càng đòi hỏi, thôi thúc tôi phải gõ
gì đó về chúng.
Gõ gì nghĩ? Ngay lúc này đây tôi không
biết rồi tôi sẽ gõ gì, nói gì về những bài Lục Bát ma mị kia, tôi chỉ
hiểu rằng gõ tay lên phím lần này của tôi, trước hết là tìm cho chính
tôi lối thoát khỏi sự bủa vây của bầy chữ từ những bài thơ giang hồ. Ví
dụ như tôi cứ nghĩ tôi sẽ sửa một chữa trong những bài này:
Trái Lục Bát
Trèo lên lục bát hái thơ
Đem về dú ép sững sờ…thơ chua
Rằm đem câu lục cúng chùa
Thất kinh câu bát mất mùa lương tri
(Tôi muốn sửa chữ thứ bảy, dòng thứ hai
thành chữ ôi: Đem về dú ép sững sờ…ôi chua) Chữ ôi sẽ tạo thành tiếng
kêu và né được việc lập từ của hai câu liền kề.
Hay như bài:
Trăng Gềnh Ráng
Trăng Gềnh Ráng
“Sẵn về Gềnh Ráng liên hoan
Hỏi Hàn thi sĩ có còn mê trăng
Ngày xưa trăng đáng mặt trăng
Nay trăng có chữa với thằng mua trăng”
(Tôi muốn sửa hai chữ cuối, dòng thứ tư thành “bán cha”
Nay trăng có chữa với thằng bán cha. Xin lỗi vì chữ tôi dùng cũng “du đảng không kém”)
Sửa thơ người khác là điều tối kỵ. Tôi
phạm vào điều tối kỵ này vì bị tính “ma” trong 31 bài Lục Bát kia
“hành”. Mà đã bị “ma làm” thì mong được hưởng “tha bổng”.
…………
Đã có nhiều nhà thơ nhọc công tìm
kiếm, thử nghiệm và tung ra nhiều bài thơ cách tân thơ: cách tân hình
thức, làm mới nội dung, đưa con chữ từ hiền lành, sang trọng thành
những chữ đao búa, tục tỉu vào thơ. Có những nhà thơ làm mới thơ bằng
thể loại từ một chữ ở mỗi câu, đến viết mỗi câu thơ dài bằng Việt Nam
sang Campuchia; từ viết có chấm, có phẩy đến viết chẳng còn dấu má hay
chữ hoa, chữ hòe đầu dòng, cuối dòng gì nữa… Thơ Nguyễn Hùng không thế,
chỉ là những bài Lục Bát. Câu sáu, câu tám quen thuộc. Nhưng đọc sẽ thấy
rất mới mẻ, sảng khoái vì cách gieo vần, vì ý, tứ vì chữ dùng táo bạo.
Tôi đồ rằng đạt được điều đó là vì tác giả viết không nhằm gửi cho ai,
không nhằm in ở đâu, cũng chẳng cần biết có ai sẽ đọc hay không. Chính
vì thế, nằm trong những bài lục bát này sự phóng khoáng, tính du đảng,
nét ngang tàng đều có mặt tất thảy. Nhưng sau những điều đó, ẩn ở một
tầng nào đó trong chữ, nghĩa bóng một chiếc gông cùm nào đó, một nỗi mất
mát nào đó, một đau đớn còn tươi nguyên, đỏ tím nào đó…Và tất cả, trời
ạ, trên tất cả là sự chân thành. Một sự chân thành tột bật. Chân thành
đến rơm rớm vị tha.
Nói về Lục bát, bất kỳ ai định viết thơ
với thể loại này khó thoát ra khỏi chiếc bóng vĩ đại của Thi Hào Nguyễn
Du, hoặc Ca Dao Hò Vè Nhân Gian. Vì vậy, số người viết thơ Lục Bát rất
đông, nhưng những nhà thơ đương thời đã đứng được cùng thể loại này chỉ
một vài.
Xin chúc nhà thơ Nguyễn Hùng thành công cùng những giòng thơ Lục Bát nhiều sức cuốn hút.
_________________________
NHỮNG CHỮ "MẶC ÁO BA LỔ" ĐỨNG TRONG THƠ LỤC BÁT - Tản Văn NGUYỄN LÂM CÚC
Tại sao gọi là chữ “ mặc áo ba lổ”?
Áo ba lổ là áo thun, mặc cho mát, mặc ở trong nhà khi chỉ có những người thân.
Lúc mặc chiếc áo này không thể nói là
lúc thể hiện sang trọng, tao nhã, hay hàn lâm được, mà chỉ thể hiện sự
tùy tiện, thoải mái, buông thả, buông lỏng, tầm thường…
Những chữ “không mặc gì” rất ít được
dùng đối với Văn Chương Việt. Có rất nhiều chữ khi dùng trong Văn,
thường thấy người ta phải dấu kín nó bằng cách viết tắt bất thường ví
như tiếng chửi thề đ.m. Hay một danh từ như cái L. Trong Thơ, rất hiếm
khi thấy những chữ này xuất hiện. Nếu có, chúng thường nằm trong thơ
Trào Lộng và lưu truyền bằng miệng, hoặc bằng phương tiện quảng bá không
chính thức. Nhưng đó là những chữ “ở truồng”. Còn chữ “mặc áo ba lổ”
tất nhiên là vẫn tiếp đãi bạn thân, hàng xóm được, mà như thế là cao hơn
sự dung tục một vài phân, nhưng chưa thể bằng vai phải lứa với tao nhã.
Nữ sĩ Hồ Xuân Hương là một Pháp sư tài ba, Bà có thể dùng những chữ đen đúa, đậm đặc dung tục một cách ngạo nghễ, thách thức:
“ Kìa cái diều ai thả lộn lèo”/ Hồ Xuân Hương.
Chữ “lộn lèo” dùng thật đắc.
Tôi tin, trước Nữ sĩ Hồ Xuân Hương chưa
từng có nhà thơ nào dám dùng hai chữ đó. Sau Bà, nghĩa là cho đến nay,
tôi cũng chưa thấy bài thơ nào dám dùng hai chữ kia. Chỉ riêng việc dùng
thành thạo, dùng đắt địa những “quái ngữ” đủ thấy uy phong điều khiển
chữ, nghĩa Nữ sĩ họ Hồ cao vời vợi.
Có “tu” thêm vài chục kiếp, hai chữ “
lộn lèo” cũng không dám mon men mé chiếu của những chữ “sang trọng” như :
“mây trắng, nắng vàng, tơ nõn…” chớ đừng nói chi chiện “đồng sàng, dị
mộng”
Nhưng có những chữ không “ở truồng” như thế.
Tôi từng cãi nhau đỏ mặt, tía tai với
anh Trần Thiên Thị, nhưng khổ thơ này của anh thì ngấm vào tôi bằng sự
hấp dẫn khó chống đỡ:
“Tình như cây trụ điện
Tưới hoài mà không xanh
Đời như con lật đật
Thở ra cũng tròng trành”
Tôi gọi những
chữ như “cây trụ điện” là “chữ mặc áo ba lổ”. Đó là những chữ rất quen
thuộc với đời sống hàng ngày, xuất hiện dày đặc trong Văn Nói, nhưng
xuất hiện trong Thơ mà được ví von với Tình Yêu thì Trần Thiên Thị là
người đầu tiên sử dụng. Cụm từ “ cây trụ điện” chẳng có gì hay cả, nhưng
đứng vào khổ thơ trên nó trở thành cái đinh của câu thơ. Đọc khổ thơ
xong thấy bị mê hoặc dù hình ảnh gợi trong khổ thơ “cũng mặc quần cộc ”
Nhưng chấp nhận vì hình ảnh đó làm khổ thơ mới mẻ.
Có thể, thơ Năm chữ. Thơ Thất Ngôn Bát
Cú…là loại thơ mạnh mẽ, đối nhau chan chát, nhạc điệu và sự mượt mà khác
hẳn với Lục Bát. Vì thế, dùng chữ “áo ba lổ” hay “ chữ mặc quần cọc”
trong Lục Bát cực kỳ khó. Khó nhưng không phải là không thể, vấn đề nằm ở
chỗ người viết ở tầm nào, hiểu và vận dụng chữ ra sao. Mời quí vị đọc
hai bài Lục Bát dưới dây của Nguyễn Hùng :
LÕA LÒNG.
Đôi khi tuột luốt cõi lòng
Thử xem nóng lạnh lúc không mưu đồ
Chợt nghe trong cõi lõa lồ
Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người.
ĐIÊU THUYỀN.
Điêu Thuyền! Mẹ kiếp,... Điêu Thuyền!
Nửa con mắt liếc ba miền điêu linh
Chén nghiêng đổ Phụng Nghi Đình
Đâu hay chiến mã nát mình ngoài hiên.
( Nguyễn Hùng)
Hai bài Lục Bát trên dùng những chữ :
“Lõa lồ, tuột luốt, thèo lẻo”…là. những chữ này ít khi xuất hiện trong
thơ, nhất là Lục Bát. Chữ “ mẹ kiếp”. Một tiếng chửi thề lại càng vắng
tanh, vắng ngắt. Ai mà lại đem tiếng chửi vào một thể thơ lúc nào cũng
ngân nga vang vọng bao giờ. Nhưng không. Sự táo bạo của người dùng, biết
cách kềm chế được chữ, bỏ vào đúng không gian, thời gian, ngữ cảnh,
tình cảm,…đã khiến chữ thô lậu thành…Thơ mộng. Và làm cho thể thơ cổ
hàng trăm năm bỗng trẻ thơ, và ngây thơ.
“Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người”
Một khái niệm riêng của Nguyễn Hùng
“Trái tim thèo lẻo”. Người khác nói “ Trái tim là nấm mồ” “ Trái tim là
kho báu” trái tim là…vv. Nguyễn Hùng nói, nó thèo lẻo. Thì đã sao!? Một
khái niệm đủ ý nghĩa. Thích khái niệm đó hay không là việc của bạn.
Việc của Nguyễn Hùng đã góp thêm vào vốn tiếng Việt một khái niệm.
Có lần, tôi đọc được ở blog anh Tống Phước Trị một sự so sánh, câu như sau: “ …văn Chị viết mượt như quần lĩnh…”.
Tôi lặng người vì sung sướng, vì đọc được một so sánh mới. Ừ, cái quần
vải sa tanh, quần lĩnh bóng loáng, mướt rượt của một thời. Phải. Cứ so
sánh như thế, việc gì phải nói đi, nói lại rằng câu văn mượt như nhung,
mềm như lá nõn, óng ả như mây trời?..
Anh Tống Phước Trị đã tạo ra một so sánh mới. Khâm phục sự sáng tạo này của anh.
Trong kho Tiếng Việt còn hàng đống tiếng nói, chữ viết chưa dùng, tại sao cứ phải viết những câu thơ ăn vần :
Nhớ anh ghê/ Anh lâu về/ Em chán chê.
Hay. Trên bờ đê/ Dâu xanh phê/ Nhìn rất mê?
Bạn không thấy sao, những chữ đẹp đó đã được dùng đi, dùng lại hàng vạn lần khiến chữ mòn vẹt nhìn mà thương!
Đọc những câu thơ có chữ mới toanh,
trước hết là bất ngờ, kế liền nó là khâm phục, sau nữa vỡ ào vui sướng
vì được chiêm ngưởng cái lạ, đẹp, khác hẳn của một tác phẩm.
“Đầu cơ một suất niết bàn
Bỏ nghề chạy chợ chuyển sang chơi chùa. TTT”
………………..
………………..
Ngửa ra cái thớt chiều hôm
bằm dăm sợi nắng chẻ nồm luồn mây
…Chiều rơi cái vạt à uômThớt mình đau nhát gió luồn chém không…”
(Trích “Chuyến Hạ” của Thuận Nghĩa)
bằm dăm sợi nắng chẻ nồm luồn mây
…Chiều rơi cái vạt à uômThớt mình đau nhát gió luồn chém không…”
(Trích “Chuyến Hạ” của Thuận Nghĩa)
Tháng ba
Nắng òa mặt đất
Nắng lên môi cười
Thầy em, tủm tỉm gọi mời
U em, lúng liếng, tươi tươi, giòn giòn
Nửa đêm hổn hển đầu non
Sáng ra áo kép vẫn còn bỏ không
Mình ơi
Thuận vợ thuận chồng
Tháng Ba sau
Có con bồng he...he/
(Kim Oanh)
Trong hai trích đoạn
và bài thơ của Kim Oanh trên có những từ khiến người ta chuyển từ kinh
ngạc này sang ngạc nhiên khác. Ví dụ như Trần Thiên Thị dùng từ “ Đầu cơ” để đầu cơ một suất Niết bàn. Thuận Nghĩa thì đưa ra “cái thớt”.
Trời ạ, cái thớt, hay cái mặt thớt mà vô thơ Lục Bát hay rứa không lạ
sao được? Lại còn ngửa cái mặt thớt lên, ra sức bằm trên đó mà vưỡn cứ
hay!
Còn Kim Oanh thì tiện tay ném luôn vào thơ của mình hai chữ" he he ".
He he là một động từ “nham nhỡ”. Đó là
tiếng cười “phàm phu tục tử”. Ngày xưa, các cô gái hiền thục chỉ cười
nửa miệng, đi nhẹ, nói khẽ. Còn cười mà he he như thế này thì ế dài, ế
rạc Kim Oanh nhé.
Nhưng thử bỏ hai chữ hehe kia khỏi câu
thơ của KO, sẽ thấy không còn KO nữa. Không còn một lối viết trữ tình,
dí dõm rất thông minh nữa…
Trong bài viết này, tôi chỉ nói
về cách dùng chữ dân dã, tiếng nói chợ búa vào thơ Lục Bát. Không nói
đến ý nghĩa bài thơ, mặc dù ý nghĩa các bài thơ sâu lắng, gợi cảm và hàm
chứa nhiều tầng vỉa thông tin.
(NGUYỄN LÂM CÚC)
**********************************************
LÕA LÒNG.
Đôi khi tuột luốt cõi lòng
Thử xem nóng lạnh lúc không mưu đồ
Chợt nghe trong cõi lõa lồ
Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người.
(Thơ Hùng Nguyễn Boston)
__________________________
HỌA THƠ ĐỒNG ĐỨC BỐN
Em bỏ chồng - anh chít với em lun
Nói trước thế để anh còn cài dép
Vườn hàng xóm quả bao giờ cũng đẹp
Lũ rận trong chăn cứ rúc rích cười.
Em bỏ chồng xong anh chạy đằng giời
Cuối mùa trăng - mật sẽ còn vị đắng
Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm
Em bỏ chồng - anh chít với em lun!
(Thơ Thanh Chung NewYork)
Em bỏ chồng - anh chít với em lun
Nói trước thế để anh còn cài dép
Vườn hàng xóm quả bao giờ cũng đẹp
Lũ rận trong chăn cứ rúc rích cười.
Em bỏ chồng xong anh chạy đằng giời
Cuối mùa trăng - mật sẽ còn vị đắng
Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm
Em bỏ chồng - anh chít với em lun!
(Thơ Thanh Chung NewYork)
_________________________
TƯƠNG ĐỒNG VÀ KHÁC BIỆT GIỮA HAI BÀI THƠ “TUỘT LUỐT CÕI LÒNG”:
“Tuột luốt cõi lòng” là chữ dùng trong bài Lục Bát “Lõa lòng” của anh Nguyễn Hùng. Bài thơ chỉ bốn câu này rất thú vị về tứ, về nghĩa, về biểu cảm và nhất là về dụng chữ. Trong đó, chữ “tuột luốt”, một động từ thô bạo, dứt khoát… được đưa vào thơ Lục Bát mà nói như giới thời trang là “rất sành điệu”.
“Đôi khi tuột luốt cõi lòng
Thử xem nóng lạnh khi không mưu đồ”
Đọc hai câu thơ trên, người đọc sẽ hình dung “cõi lòng” lúc nào cũng được bao bọc bởi một hay nhiều lớp vỏ bọc nào đó.
Mỗi chúng ta đều có vô vàn lý do để bao bọc, để che đậy cõi lòng mình. Có người che đậy để bớt tổn thương. Có người bao bọc để “mưu đồ” việc mình, việc thiên hạ…
Những lẽ ấy là thường tình trong cuộc sống. Ai cũng có quyền riêng tư. Mà “cõi lòng” là nơi riêng tư tuyệt đối.
Anh Nguyễn Hùng một hôm ra quyết định không số, quyết định tự mình thực hiện kéo tuột lớp vỏ bọc , rồi đặt bàn tay, áp da mặt xuống cõi lòng để lắng nghe và cảm nhận độ nóng, lạnh của nó khi không che đậy, không mưu đồ:
“Chợt nghe trong cõi lõa lồ
“Tuột luốt cõi lòng” là chữ dùng trong bài Lục Bát “Lõa lòng” của anh Nguyễn Hùng. Bài thơ chỉ bốn câu này rất thú vị về tứ, về nghĩa, về biểu cảm và nhất là về dụng chữ. Trong đó, chữ “tuột luốt”, một động từ thô bạo, dứt khoát… được đưa vào thơ Lục Bát mà nói như giới thời trang là “rất sành điệu”.
“Đôi khi tuột luốt cõi lòng
Thử xem nóng lạnh khi không mưu đồ”
Đọc hai câu thơ trên, người đọc sẽ hình dung “cõi lòng” lúc nào cũng được bao bọc bởi một hay nhiều lớp vỏ bọc nào đó.
Mỗi chúng ta đều có vô vàn lý do để bao bọc, để che đậy cõi lòng mình. Có người che đậy để bớt tổn thương. Có người bao bọc để “mưu đồ” việc mình, việc thiên hạ…
Những lẽ ấy là thường tình trong cuộc sống. Ai cũng có quyền riêng tư. Mà “cõi lòng” là nơi riêng tư tuyệt đối.
Anh Nguyễn Hùng một hôm ra quyết định không số, quyết định tự mình thực hiện kéo tuột lớp vỏ bọc , rồi đặt bàn tay, áp da mặt xuống cõi lòng để lắng nghe và cảm nhận độ nóng, lạnh của nó khi không che đậy, không mưu đồ:
“Chợt nghe trong cõi lõa lồ
Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người.”
(bài thơ “ Lõa Lòng”-N.H)
(bài thơ “ Lõa Lòng”-N.H)
Anh Nguyễn Hùng thú nhận, cái lúc tấm lòng anh lõa lồ, trơ toen hoẽn
ra, chẳng có gì ở đó ngoài trái tim “thèo lẻo ngây ngô nhớ người”. Chỉ
có bấy nhiêu thôi. Chấm hết!
Bạn có tin lúc tấm lòng ta trơ ra, không mưu đồ gì cả, chỉ còn lại nỗi nhớ một người, nhớ đến khờ, đến ngây và trách hờn trái tim mình như một kẻ nhiều chuyện, một người mỏ nhọn chỉ chuyên thèo lẻo điều không đâu vào đâu không?
Bạn có tin lúc tấm lòng ta trơ ra, không mưu đồ gì cả, chỉ còn lại nỗi nhớ một người, nhớ đến khờ, đến ngây và trách hờn trái tim mình như một kẻ nhiều chuyện, một người mỏ nhọn chỉ chuyên thèo lẻo điều không đâu vào đâu không?
Tin
hay không là chuyện của quí bạn. Hay bạn cũng thử “tuột luốt” cõi lòng
mình ra một lần để có lời giải thích khác hơn chăng? Tùy ý bạn vậy.
Tôi thì tin vào lời “tự thú” không cần tra vấn của anh Nguyễn Hùng như là một cách đồng cảm. Nhưng chuyện vẫn đang còn, bạn dành chút thời gian đọc phần sau sẽ rõ.
Cái thân có thể rất đẹp đẽ, sang trọng nhưng tấm lòng bên trong đâu chắc đã thế. Ngược lại dung mạo có thể xấu xí nhưng tấm lòng lại thanh cao.
“Cõi lòng” là tên gọi khác của tấm lòng, hay còn gọi là cái tâm… Đó là thế giới phi vật thể mặc dù nó hiện hữu ở trong từng con người, nhưng không phải lúc nào con người cũng nhận biết cõi lòng mình có ở với mình hay không. Bởi vì, có những lúc cõi lòng của ta không ở cùng ta, không đi cùng ta mà cứ lêu bêu đâu đó trong quá khứ, ở cùng ai đó, hay vớ vẩn tận phương nao vì một vấn đề nào đó.
Trong một vấn đề, một sự việc cụ thể thì cõi lòng chị Thanh Chung là để ngỏ… với “Anh”. Chị không thầm thì mà dõng dạt tuyên bố rằng, chị sẽ “giết chít” trái tim ai đó chớ không thèm lấy đi một nửa. Hãy ngoái đầu lại mà xem, những ngày xưa thơ ấu: “Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm” kia kìa… Cài quai dép sẵn đi nhé! Muôn đời, chước bỏ chạy luôn là thượng sách phải không bạn?
Nếu bạn còn đứng lại chần chờ, xin mời đọc bài thơ của Thanh Chung:
HỌA THƠ ĐỒNG ĐỨC BỐN
Em bỏ chồng - anh chít với em lun
Nói trước thế để anh còn cài dép
Vườn hàng xóm quả bao giờ cũng đẹp
Lũ rận trong chăn cứ rúc rích cười.
Em bỏ chồng xong anh chạy đằng giời
Cuối mùa trăng - mật sẽ còn vị đắng
Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm
Em bỏ chồng - anh chít với em lun!
(TC-NY 26/8/2012)
Tôi thì tin vào lời “tự thú” không cần tra vấn của anh Nguyễn Hùng như là một cách đồng cảm. Nhưng chuyện vẫn đang còn, bạn dành chút thời gian đọc phần sau sẽ rõ.
Cái thân có thể rất đẹp đẽ, sang trọng nhưng tấm lòng bên trong đâu chắc đã thế. Ngược lại dung mạo có thể xấu xí nhưng tấm lòng lại thanh cao.
“Cõi lòng” là tên gọi khác của tấm lòng, hay còn gọi là cái tâm… Đó là thế giới phi vật thể mặc dù nó hiện hữu ở trong từng con người, nhưng không phải lúc nào con người cũng nhận biết cõi lòng mình có ở với mình hay không. Bởi vì, có những lúc cõi lòng của ta không ở cùng ta, không đi cùng ta mà cứ lêu bêu đâu đó trong quá khứ, ở cùng ai đó, hay vớ vẩn tận phương nao vì một vấn đề nào đó.
Trong một vấn đề, một sự việc cụ thể thì cõi lòng chị Thanh Chung là để ngỏ… với “Anh”. Chị không thầm thì mà dõng dạt tuyên bố rằng, chị sẽ “giết chít” trái tim ai đó chớ không thèm lấy đi một nửa. Hãy ngoái đầu lại mà xem, những ngày xưa thơ ấu: “Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm” kia kìa… Cài quai dép sẵn đi nhé! Muôn đời, chước bỏ chạy luôn là thượng sách phải không bạn?
Nếu bạn còn đứng lại chần chờ, xin mời đọc bài thơ của Thanh Chung:
HỌA THƠ ĐỒNG ĐỨC BỐN
Em bỏ chồng - anh chít với em lun
Nói trước thế để anh còn cài dép
Vườn hàng xóm quả bao giờ cũng đẹp
Lũ rận trong chăn cứ rúc rích cười.
Em bỏ chồng xong anh chạy đằng giời
Cuối mùa trăng - mật sẽ còn vị đắng
Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm
Em bỏ chồng - anh chít với em lun!
(TC-NY 26/8/2012)
Hai
bài thơ của chị Thanh Chung và anh Nguyễn Hùng có những điểm tương đồng
không bao che cho “ CÕI LÒNG” thì đã rõ nhưng sự khác biệt mới và điểm
lý thú nhiều.
Về bề mặt, hai bài thơ mang hai thể khác nhau. Bài của Thanh Chung dài gấp đôi so với bài của Nguyễn Hùng. (Nhưng sự dài hay ngắn của một bài thơ không quyết định độ hay, dở của bài thơ, phải không các bạn?)
Tôi đồ rằng, lúc viết bài thơ, tâm trạng của anh Nguyễn Hùng miên man buồn. Chị Thanh Chung thì không, tâm trạng của chị rất hứng khởi. Tiếng cười bật ra từ bài thơ của chị ở tất cả mọi câu. Có lúc, còn cười thành tiếng “rúc rích” nữa. Như vậy, bài thơ của anh Nguyễn Hùng là thơ buồn. Bài thơ của Thanh Chung là bài thơ hài. Nhưng cả hai đều lên tiếng về một vấn đề nghiêm túc: Tấm lòng. Anh Nguyễn Hùng viết bài “Lõa lòng” là ý định viết một bài thơ.
Còn chị Thanh Chung viết bài thơ với ý định chỉ để minh họa cho một bài viết về một bài thơ khác nhà thơ Đồng Đức Bốn, không nghĩ viết một bài thơ đứng một mình. Đề tài chị TC chọn để thể hiện quá nhạy cảm, lại là tiếng nói của kẻ thứ hai luôn phải đoan chính đang bị thách thức trở thành người thứ ba đầy thị phi. Mà làm người thứ ba ( Dù những người thứ ba rất đông đảo. Đã có vài công bố cho rằng, có đến 90% quí ông làm người thứ ba. Tất nhiên cũng phải chừng đó quí bà mới thành chuyện) Nhưng một khi chưa bị lộ, mấy ai dám mở miệng loan tin, chỉ dám chống nạnh nhìn đời bằng đôi mắt buồn lờ lợ.
Nhưng cuộc đời luôn có những khúc quanh, dù là kẻ mạnh đến đâu cũng khó nói trước được điều gì ở phía ẩn số, phải không các bạn?
Anh Nguyễn Hùng dùng những từ “ Lõa lòng, lõa lồ, tuột luốt”. Nói là thế, nhưng nhìn vào, thật sự tấm lòng của anh vẫn kín bưng. “Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người” là một khái niệm mơ hồ thôi. Ai lại chẳng có lúc thèo lẻo, vắt vẻo, hay ngắt nghẻo…nhớ người. Nhỉ? Hay “ Trái tim nóng lạnh lúc không mưu đồ” thì lúc đó là nóng, hay lạnh, hay không nóng, không lạnh? Cũng chỉ riêng anh Nguyễn Hùng biết. Tôi và bạn không thể. Tôi và bạn chỉ suy đoán a, b, c có thể, có thể vậy thôi.
Khi đã cởi hết mà không thể thấy gì bên trong. Tôi nghĩ, thuật ngữ dùng chữ tượng hình nhưng không phải là hình ở bài thơ này của anh Nguyễn Hùng, rất đặc sắc.
Về bề mặt, hai bài thơ mang hai thể khác nhau. Bài của Thanh Chung dài gấp đôi so với bài của Nguyễn Hùng. (Nhưng sự dài hay ngắn của một bài thơ không quyết định độ hay, dở của bài thơ, phải không các bạn?)
Tôi đồ rằng, lúc viết bài thơ, tâm trạng của anh Nguyễn Hùng miên man buồn. Chị Thanh Chung thì không, tâm trạng của chị rất hứng khởi. Tiếng cười bật ra từ bài thơ của chị ở tất cả mọi câu. Có lúc, còn cười thành tiếng “rúc rích” nữa. Như vậy, bài thơ của anh Nguyễn Hùng là thơ buồn. Bài thơ của Thanh Chung là bài thơ hài. Nhưng cả hai đều lên tiếng về một vấn đề nghiêm túc: Tấm lòng. Anh Nguyễn Hùng viết bài “Lõa lòng” là ý định viết một bài thơ.
Còn chị Thanh Chung viết bài thơ với ý định chỉ để minh họa cho một bài viết về một bài thơ khác nhà thơ Đồng Đức Bốn, không nghĩ viết một bài thơ đứng một mình. Đề tài chị TC chọn để thể hiện quá nhạy cảm, lại là tiếng nói của kẻ thứ hai luôn phải đoan chính đang bị thách thức trở thành người thứ ba đầy thị phi. Mà làm người thứ ba ( Dù những người thứ ba rất đông đảo. Đã có vài công bố cho rằng, có đến 90% quí ông làm người thứ ba. Tất nhiên cũng phải chừng đó quí bà mới thành chuyện) Nhưng một khi chưa bị lộ, mấy ai dám mở miệng loan tin, chỉ dám chống nạnh nhìn đời bằng đôi mắt buồn lờ lợ.
Nhưng cuộc đời luôn có những khúc quanh, dù là kẻ mạnh đến đâu cũng khó nói trước được điều gì ở phía ẩn số, phải không các bạn?
Anh Nguyễn Hùng dùng những từ “ Lõa lòng, lõa lồ, tuột luốt”. Nói là thế, nhưng nhìn vào, thật sự tấm lòng của anh vẫn kín bưng. “Trái tim thèo lẻo ngây ngô nhớ người” là một khái niệm mơ hồ thôi. Ai lại chẳng có lúc thèo lẻo, vắt vẻo, hay ngắt nghẻo…nhớ người. Nhỉ? Hay “ Trái tim nóng lạnh lúc không mưu đồ” thì lúc đó là nóng, hay lạnh, hay không nóng, không lạnh? Cũng chỉ riêng anh Nguyễn Hùng biết. Tôi và bạn không thể. Tôi và bạn chỉ suy đoán a, b, c có thể, có thể vậy thôi.
Khi đã cởi hết mà không thể thấy gì bên trong. Tôi nghĩ, thuật ngữ dùng chữ tượng hình nhưng không phải là hình ở bài thơ này của anh Nguyễn Hùng, rất đặc sắc.
Ngược
lại, Thanh Chung không miêu tả, không nói lột, hay tuột nhưng chúng ta
thấy “cõi lòng” lồ lộ giữa thanh thiên bạch nhật, cảnh báo “Anh” rằng: “
Anh” đừng có mơ ban ngày nữa. Ác mộng đấy! Hoa nhà hàng xóm lúc nào chả
đẹp. Chăn nào chẳng có rận nấy? Và nếu anh chưa chịu tỉnh ngủ thì hãy
liệu hồn: “Hiền như Tấm mà Cám còn thành mắm”, huống hồ…
Lời cảnh báo nghe thật sốc! Nhưng tôi chắc “ Anh” đang cười khà khà và cởi dép…nhấn số tới, vọt đến ôm chặt “đối thủ” vào lòng.
Có thể đo chiều cao con người, đếm chỉ số thông minh (ấy là nhiều người nói vậy, còn tôi, tôi không tin vào cái gọi là chỉ số thông minh là mấy) nhưng chưa ai có thể dùng vật nào đó để đong, đo tận hết Tấm Lòng, hay Cõi Lòng.
Có những tấm lòng độ lượng chở che được cả sơn hà, xã tắc. Cũng có những tấm lòng dìm biển người trong mông muội vì ích kỷ. Nhận thức biến đổi, thì tấm lòng cũng thay đổi. Xã hội càng loạn, tấm lòng càng được bưng bít, càng khó nhìn thấy Người. Càng khó lắm lắm cho những ai là Người !
Lời cảnh báo nghe thật sốc! Nhưng tôi chắc “ Anh” đang cười khà khà và cởi dép…nhấn số tới, vọt đến ôm chặt “đối thủ” vào lòng.
Có thể đo chiều cao con người, đếm chỉ số thông minh (ấy là nhiều người nói vậy, còn tôi, tôi không tin vào cái gọi là chỉ số thông minh là mấy) nhưng chưa ai có thể dùng vật nào đó để đong, đo tận hết Tấm Lòng, hay Cõi Lòng.
Có những tấm lòng độ lượng chở che được cả sơn hà, xã tắc. Cũng có những tấm lòng dìm biển người trong mông muội vì ích kỷ. Nhận thức biến đổi, thì tấm lòng cũng thay đổi. Xã hội càng loạn, tấm lòng càng được bưng bít, càng khó nhìn thấy Người. Càng khó lắm lắm cho những ai là Người !
(NGUYỄN LÂM CÚC)
(Tác phẩm NLC)
(Nguyễn Lâm Cúc và Nguyễn Bắc Sơn)
